- Algemeen
- Productinformatie
- Aandrijving & Besturing
- Interieur
- Exterieur
- Rolluiken
- Zonwering & Overkappingen
Bijna energieneutrale gebouwen (BENG) zijn geen hype, maar vanaf 2021 simpelweg de norm. Sterker nog: de huidige EPB-eisen (EnergiePrestatie en Binnenklimaat – energie besparen en CO2-uitstoot verminderen) zullen strenger worden en opgaan in de nieuwe BENG-regels. Deze ontwikkelingen gaan ook de zonweringbranche aan en dus is ook doekfabrikant Serge Ferrari er mee bezig.
Energieneutrale gebouwen worden gekenmerkt door hun E-peil dat lager ligt dan 30. Die waardes worden bereikt door een zo goed mogelijke thermische isolatie, een lage netto-energiebehoefte voor verwarming, ventilatie en het gebruik van hernieuwbare energie. “Een belangrijke extra factor die vaak over het hoofd wordt gezien, is bescherming tegen oververhitting”, constateert Specification Manager Vanessa Visconti van Serge Ferrari. “Zonwering blijkt dan een heel
belangrijke factor!”
Over BENG
BENG is de afkorting voor bijna energieneutraal gebouw en wordt in 2020 (Nederland) en 2021 (België, en bij uitbreiding heel Europa) de gangbare energieprestatienorm voor nieuwbouw. Afhankelijk van het soort gebouw gebruikt een BEN-gebouw bijna geen energie meer voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. Het E-peil voor een BEN-woning ligt lager dan E30. Voor een school of kantoor moet dat in België lager zijn dan E40.
Vanaf 1 januari 2020 wordt de energieprestatie van nieuwe gebouwen in Nederland bepaald door drie eisen: de maximale energiebehoefte in kWh per vierkante meter gebruiksoppervlak per jaar, het maximale primair fossiele energieverbruik en het minimale aandeel hernieuwbare energie in procenten.
In de aanloop naar de volledige integratie en toepassing van de nieuwe spelregels worden ze nu al geleidelijk ingevoerd. Dat traject is al 2015 begonnen en heeft zijn meest recente aanpassing op 2 februari van dit jaar gehad met het openstellen van de concepteisen voor een reactie van de markt en het opnemen van deze eisen in de bouwregelgeving.
Het is belangrijk om te weten dat de BENG-eisen nog kunnen veranderen, bijvoorbeeld door de reactie van de markt. De eisen die thans in de bouwregelgeving worden opgenomen, verschillen immers ook van de oorspronkelijke eisen zoals die in 2015 zijn vastgelegd. Dat kan komen doordat in de praktijk is gebleken dat bepaalde vereisten een belemmering zijn voor de bouw van bepaalde gebouwtypes, zoals vrijstaande huizen en hoogbouw in binnenstedelijk gebied.
Het verschil met een passiefhuis
Ofschoon zowel een BEN-gebouw als een passiefwoning worden ontworpen om zo milieuvriendelijk mogelijk te zijn, zijn er toch enkele belangrijke verschillen. Europa stelt dat een BEN-gebouw voldoet aan strenge eisen op het gebied van energieprestatie. Om die te bereiken moeten verschillende isolatie- en ventilatieregels worden gevolgd. Het resultaat is een gebouw dat in de buurt komt van een passiefhuis, maar niet helemaal. Voor een echt passiefhuis moeten er meer en strengere normen worden behaald.
BENG-normen en -berekeningen – ook op het gebied van isolatie – zijn gebaseerd op de huidige klimatologische vooruitzichten. De opwarming van het klimaat kan echter roet in het eten gooien. Mede daarom is het belangrijk om te plannen met de toekomst in het achterhoofd.
Een ander verschil met vroeger is dat BENG-regulering de uitruil van maatregelen moeilijker maakt. Bijvoorbeeld extra isolatie gebruiken om bijvoorbeeld een te hoog primair fossiel energieverbruik te compenseren, is nagenoeg onmogelijk geworden. Vanaf het begin moeten alle factoren dus nauwlettend in de gaten worden gehouden.
Isolatiewaarde zonwering
Zonwering wordt binnen de BENG-regels gewaardeerd als onderdeel van een klimatiseringssysteem. Onder de huidige klimatologische omstandigheden spelen immers ook de koelingsmogelijkheden een belangrijke rol. Door allerhand ontwikkelingen – innovaties op het gebied van isolatie, klimaatontwikkeling – wordt een gebouw meer en meer een puzzel, waarvan alle stukjes op elkaar moeten worden afgestemd om de klimatisering zo goed mogelijk onder controle te houden. Zonwering blijkt een belangrijk stuk in die puzzel.
Serge Ferrari en BENG
Zoals al aangegeven heeft de BENG-regulering betrekking op energiebehoefte, primair energieverbruik en het aandeel hernieuwbare energie.
Serge Ferrari is leverancier van hoogwaardige screendoeken en de producten van het bedrijf vallen binnen de eerste categorie.
Een goed uitgewerkt energieplan voor een bijna energieneutraal gebouw houdt vanaf het begin rekening met de impact van externe factoren op de omstandigheden binnen in het gebouw. Dan moet natuurlijk zeker ook worden gedacht aan instraling van de zon, waardoor een gebouw opwarmt en de koellast toeneemt. Zonwering kan dat voorkomen. Ze zorgt immers niet alleen voor de verduistering van een ruimte, maar houdt ook overtollige warmte buiten. “Dankzij de mogelijkheden van Serge Ferrari-screendoeken wordt het gemakkelijker om de temperatuur in een gebouw te reguleren”, constateert Vanessa Visconti van Serge Ferrari. “Onze kwalitatieve screendoeken houden overbodige warmte buiten en zijn bovendien windbestendig, overigens ook een factor waar niet altijd rekening mee wordt gehouden.”
Serge Ferrari werpt zich op als een belangrijke partner die vanaf de ontwerpfase van een gebouw of woning mee wil denken. Het bedrijf werkt graag (mee) aan innoverende projecten, waardoor vandaag al kan worden voldaan aan de vereisten van de strengere BENG-regels.
Daarbij gaat het overigens niet alleen sec om energieverbruik. Bijna energieneutraal bouwen – en ook de bijdrage van de producten van Serge Ferrari daaraan – gaat ook over de levenskwaliteit en het comfort van de bewoners of gebruikers van een gebouw. “Een bijna energieneutraal gebouw is niet ‘of-of’, maar ‘en-en’”, besluit Vanessa Visconti.
Uitzicht is belangrijk!
Uit studies blijkt dat 68% van de mensen het uitzicht bij een zonwering erg belangrijk vinden. Een zonwering moet verblindend licht en warmte tegenhouden, maar wel voldoende zicht bieden op wat zich buiten het gebouw afspeelt. Begrijpelijk, want niemand woont of werkt graag in een afgesloten ruimte.
Snelle evolutie
De energieprestatie van gebouwen is tussen 2010 en 2020 sneller en ingrijpender geëvolueerd dan ooit tevoren. Bovendien worden regelgeving en eisen steeds complexer, waardoor specialistische ondersteuning belangrijker wordt.
Comfort versus energieoptimalisatie
De topprioriteit van ruimtegebruikers – zowel in de woon- als de werkomgeving – ligt altijd bij comfort. Factoren als verblinding, doorgelaten warmte en tocht spelen mee in de perceptie van zonwering en het comfort dat de gebruiker ervan ondervindt. Uit studies blijkt dat vroegere ervaringen en zelfs de culturele achtergrond meespelen bij het vormgeven van die perceptie. Belangrijk om mee te nemen bij het plannen van een gebouw.
Omgekeerd probleem
Niet-geïsoleerde gebouwen verliezen tot 30% van hun warmte via de ramen. Met alle vooruitgang op het gebied van isolatie ontstaat echter langzaamaan het omgekeerde effect: gebouwen zijn zo goed geïsoleerd dat ze blijven opwarmen, mede door het binnenvallend zonlicht. Niet warmteverlies, maar oververhitting wordt het belangrijkste probleem! Verschillende case studies van Serge Ferrari tonen aan dat binnenzonwering daarvoor een uitstekende oplossing kan zijn. In vergelijking met ruimtes zonder, kan het verschil oplopen tot 19,5°C!
Wanneer een architect ontwerp maakt, wil Serge Ferrari hem of haar daar graag bij ondersteunen. Catherine Siepiora, Specification Manager Europe, en Jean-Philippe Magot, Vice-President Building Business Group, geven alvast enkele tips.
“Een architect moeten tegenwoordig met verschillende regels en eisen rekening houden, zoals de energieprestatie”, begint Catherine Siepiora haar verhaal. “Wij staan hen graag bij om de beste oplossing te zoeken. Elk project heeft zijn eigen uitdagingen en vraagt bijgevolg om een specifieke aanpak. Wij kennen onze producten natuurlijk door en door en kunnen daarom steeds een oplossing op maat aanbieden.”
De samenwerking tussen architect en Serge Ferrari moet bij voorkeur zo vroeg mogelijk plaatsvinden. “We kunnen het best adviseren als we alle informatie krijgen, bijvoorbeeld over energie-eisen en het type beglazing” vervolgt Catherine Siepiora. “Hoe meer informatie we hebben, hoe specifieker we kunnen adviseren.”
Philippe Magot beaamt dat. “Er zijn veel verschillende factoren waarmee je rekening moet houden bij het ontwerpen van een ruimte waar zonwering moet worden toegepast. Buitenzonwering zorgt voor optimaal thermisch comfort, terwijl met binnenzonwering juist kan worden ingespeeld op visueel comfort en een koudebrug kan worden afgezwakt. De materialen zijn niet alleen anders, ze dienen ook heel andere doelen.”
“Om te voldoen aan – onder meer – thermische regulatie, moet een architect alle mogelijke informatie proberen te verzamelen”, vervolgt Magot. “Dat doe je door in gesprek te gaan met je partners. Zij kunnen advies geven over de beste materialen, de ideale plaatsing, bijvoorbeeld binnen of buiten, enzovoort.” Waarna Catherine Siepiora concludeert: “De beste tip die we kunnen geven, is om van bij het begin het gesprek aan te gaan met een betrouwbare partner. Zo krijg je het beste resultaat!”
Dit artikel is gebaseerd op de whitepaper Een goed klimaat start bij het begin: Serge Ferrari en Bijna-Energie-Neutrale-Gebouwen (BENG), door Serge Ferrari uitgebracht in het voorjaar van 2019.