Platform over zon-en daglichtregulering, rolluiken, terrasoverkappingen en afsluitingen
Energiesprong-Living Lab Mönchengladbach (Duitsland)
Op weg naar een klimaatneutraal gebouwenbestand staat Duitsland in de file. Er wordt veel te langzaam vooruitgang geboekt, vooral als het gaat om het energie-efficiënt renoveren van bestaande woongebouwen. Seriële renovatie met geprefabriceerde gebouwschillen en gestandaardiseerde processen belooft een snelle en betaalbare oplossing. In Mönchengladbach, Am Brandhügel, werden bij de renovatie vijf seriële benaderingen getest en geïmplementeerd in een levensechte testomgeving in een woonwijk. Het bedrijf ecoworks nam deel met nieuw ontwikkelde gevelelementen, waaronder een geïntegreerde TGA-module en draadloos bestuurde Warema zonwering.
Om de klimaatdoelstellingen van de Green Deal van de EU te kunnen halen, moet het woningbestand ook geleidelijk klimaatneutraal worden. Het noodzakelijke renovatietempo van twee procent is in Duitsland echter nog niet bereikt en stagneert momenteel op 0,7 procent. De woningbouwindustrie in Duitsland wijt dit voornamelijk aan te hoge investeringskosten, een gebrek aan geschoolde arbeidskrachten en complexe planning.
Een alternatief voor de conventionele renovatiemethode komt uit Nederland. Het is gebaseerd op serieproductietechnologie en belooft snelle en kosteneffectieve realisatie en oplossingen. Het idee van Energiesprong is sinds 2019 verder ontwikkeld voor de Duitse markt door de voormalige start-up ecoworks. Het bedrijf ecoworks combineert de standaardisatie van processen voor gedigitaliseerde planning, productie en uitvoering met de industriële prefabricage van gevel- en (PV-)dakelementen.
Het doel van ecoworks is om de gerenoveerde gebouwen te transformeren naar een energie-efficiënte NetZero-huisstandaard (= energieneutraal huis). Dit verwijst naar een in evenwicht gebrachte jaarbalans van energieproductie en -verbruik tijdens de gebruiksfase. Dit doel werd ook gerealiseerd in Mönchengladbach: In de woonwijk Am Brandhügel transformeerde ecoworks vijf woongebouwen met 20 wooneenheden in energiepluswoningen die voldoen aan de NetZero-norm.
De vraag is enorm: 71 procent van de meer dan 18 miljoen te renoveren woongebouwen werden gebouwd vóór de eerste Thermische Isolatie Verordening van 1979 en hebben zeer hoge verbruikswaarden. Vooral de flatgebouwen uit de jaren 1950 tot 1970, met hun slecht geïsoleerde gebouwschil en eenvoudige kubusvorm, zijn bijzonder geschikt voor seriële renovatie. De renovatiespecialist ecoworks ziet zichzelf als een “partner voor de woningbouwindustrie voor betaalbare energie-efficiënte renovaties”, legt Emanuel Heisenberg, oprichter en CEO van ecoworks, uit. “Als hoofdaannemer ondersteunen we woningcorporaties, van kleine coöperaties tot woongroepen, vanaf de eerste beoordeling tot de seriematige implementatie. We hebben nu verschillende projecten afgerond en er zijn er nog eens 20 in de plannings- of realisatiefase.” Het bedrijf belooft een economische en snelle renovatie tegen een vaste prijs. Afgesloten projecten hebben aangetoond dat de bouwtijd kan worden teruggebracht tot een paar weken en minimaal invasieve ingrepen in de leefruimte. De realisatie kan in bewoonde toestand worden uitgevoerd.
In Mönchengladbach heeft LEG Immobilien SE het eerste Energiesprong-vastgoedlaboratorium in Duitsland opgezet om seriële renovaties te testen tijdens lopende werkzaamheden met verschillende bouwpartners. In de LEG woonwijk Am Brandhügel was ecoworks verantwoordelijk voor de renovatie van vijf appartementengebouwen met in totaal 20 wooneenheden en 1.086 vierkante meter woonruimte. Deze huizen hebben twee verdiepingen, typisch voor het bouwjaar 1956. Twee ingangen naar twee gebouwen met elk 4 flats zijn gecombineerd tot een blok.
Een 3D-laserscan diende voor ecoworks als basis voor het creëren van een BIM-model, dat als digitale tweeling de basis vormde voor de volledig gedigitaliseerde planning, van het eerste idee tot de millimeterprecieze productievoorbereiding voor de robotgestuurde prefabricage in de fabriekshal. Met de seriële renovatie verschuift het bedrijf 80 procent van de toegevoegde waarde van de bouwplaats naar de fabriek.
De woonhuizen in Mönchengladbach verkregen van ecoworks een compleet nieuw ontworpen gebouwschil van kant en klaar monteerbare gevel- en dakelementen. De grijze gevelmodules zijn bekleed met vezelcementplaten in houtlook en geïsoleerd met cellulose of houtvezel. De ramen, inclusief zonwering, en de voedingsleidingen voor de woonruimteventilatie en energietoevoer zijn al geïntegreerd in de module. Na het verwijderen van de oude dakbedekking kreeg het dak een nieuwe huid van geïsoleerde dakelementen met geprofileerde plaatbekleding en fotovoltaïsche modules.
De nieuwe schil kon in zeer korte tijd worden geïnstalleerd en de ingrepen in de flats waren minimaal. De oude ramen werden verwijderd en de raamkozijnen werden bekleed met een nieuw kapframe. Daarnaast werd het kelderplafond geïsoleerd met minerale wol en werd in elk huis een nieuw verwarmingssysteem met warmtepomp en buffervat geïnstalleerd. De warmtevoorziening is dus volledig losgekoppeld van fossiele brandstoffen. Na de renovatie maakten de gebouwen een enorme sprong in energie-efficiëntie van bouwklasse H naar A+. De energiebehoefte verbeterde van 292 naar 22 kWh/m²a, die wordt geleverd door het PV-systeem op het dak. Wat de CO2-balans betreft, werd er 2,7 ton bespaard tijdens de levensduur van het gebouw.
Met het oog op de toenemende hittestress in de zomer is effectieve zonwering essentieel voor woonruimtes. De nieuwe ramen voor de wooneenheden in Mönchengladbach werden daarom in de fabriek uitgerust met in totaal 100 WMS-bestuurde rolluiken van Warema, waarvan de automatische regeling op basis van weersomstandigheden een energiezuinig gebruik mogelijk maakt. De buitenzonwering zorgt voor voldoende wooncomfort, zelfs tijdens hitteperiodes, die in de toekomst vaker en langer zullen voorkomen, en voorkomt het energie-intensieve gebruik van airconditioningsystemen. In de winter ondersteunen de rolluiken de energieprestaties van de nieuwe gevel: de luchtlaag tussen de neergelaten pantsers en de ramen helpt de warmte in de kamers te houden.
De voorbouw-rolluiken van Warema zijn ideaal voor serieproductie en maken een efficiënte installatie in de gevel mogelijk, omdat ze al volledig voorgemonteerd zijn. De draadloze regeling WMS ondersteunt het principe van renovatie van buitenaf: voor het project in Mönchengladbach werden de aansluitleidingen op de oude bestaande gevel gelegd en bevinden ze zich in de isolatielaag nadat de gevelelementen zijn geïnstalleerd. Deze productkeuze maakt een snelle en eenvoudige integratie in het bouwproces mogelijk: Het werk kan van buitenaf worden uitgevoerd, zodat de flats niet hoeven te worden betreden.
Warema en ecoworks zijn verbonden door een toekomstgerichte strategische samenwerking, omdat de vraag naar klimaatneutraal renoveren enorm is en gebundelde krachten vereist. Het uitgebreide, innovatieve portfolio, de brede expertise op het gebied van zonwering en het uitstekende servicenetwerk maken Warema tot een efficiënte partner voor modulaire bouw – van de planning tot de aftersalesfase. Tegen deze achtergrond ziet Warema, als aandeelhouder in ecoworks, zijn functie als veel meer dan die van systeemleverancier. “We willen een revolutie teweegbrengen in de woning- en bouwsector door middel van seriële energie-efficiënte renovaties. Sterke strategische partnerschappen met innovatieve bedrijven zoals Warema zijn hiervoor essentieel. We profiteren zowel van de jarenlange expertise van Warema als van de hoogwaardige producten,” verklaart Emanuel Heisenberg van ecoworks.
Project: Reallabor netZero-Sanierung
Plaats: Am Brandhügel 33-39, 41169 Mönchengladbach-Hardt, Duitsland
Gebruik: Wonen
Opdrachtgever: LEG Immobilien SE
Hoofdaannemer: ecoworks GmbH, Berlijn
Gebouwklasse: 3
Volle etages: 2
Wooneenheden: 20
Woonoppervlak: 1.086 m²
Bouwjaar: 1956
Voltooiing: 2023
Bouwtijd: Renovatieperiode 1 jaar
Producten: Voorbouw-rolluiken V4, nieuwbouw-opbouw-rolluik NA-RO met aluminium-profiel A37, draadloze besturing WMS
Louwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
